Relaxen, dat is de opzet van een paar weken vakantie. Even
weg uit je eigen omgeving, de boel de boel laten en gaan genieten van nieuwe
dingen om je heen. Zalig nietsdoen, geen baas, geen klok, je bioritme zijn gang
laten gaan en verre landen bezoeken. Letterlijk vluchten uit de waan van alle
dag.
We hebben het geprobeerd en het viel niet mee dit jaar. We
verlieten Nederland enkele dagen nadat er een abrupt einde kwam aan het leven
van andere reislustigen, mensen die ook de dagelijkse sleur hadden willen
ontvluchten. Dat bezorgde ons een vreemd
en dubbel vakantiegevoel. Je weet wel, zoiets als; we laten onze landgenoten in
de steek en wil ik eigenlijk wel weg nu?
Er waren geen kennissen of vrienden weggevlogen met het
beruchte vliegtuig, maar uit de steden en dorpen om ons heen vielen
slachtoffers. Toch zijn we vertrokken met onze gehuurde camper, de vakantie was
immers gepland en ondanks alles hebben we een heerlijke tijd gehad.
De ramp bleef met ons mee reizen. Ook wij hebben in een
campingstoel een tijdje stil voor ons uit zitten staren tijdens de herdenkingen
op vliegbasis Eindhoven. We waren duizenden kilometers ver weg, maar voelden
ons dichtbij alle betrokkenen en werden een beetje patriottische Nederlanders
in plaats van rondreizende Euro-burgers.
Dat kon niet anders, één van onze kinderen werkt op de
betrokken luchthaven en maakte emotioneel zware en lange dagen mee. Gelukkig konden we
haar bijna dagelijks bellen of whatsappen zodat ze haar verhaal kwijt kon. Het
van zich af praten luchtte op en wij hadden veel tijd om te luisteren.
Onze reis bracht ons naar Santiago de Compostella. Daar hebben we héél vroeg in de ochtend op het grote plein achter de kathedraal zitten mijmeren op stenen banken. Hier en daar lag er een pellegrino te slapen op de stenen, uitgeput van zijn of haar lange reis. De plaatselijke politie hield in stilte de wacht zonder opvallend aanwezig te zijn, iedereen het zijne gunnend.
Naarmate de tijd verstreek arriveerden er anderen. Mensen
uit alle hoeken van de wereld, allemaal met een eigen verhaal en naar deze plek
gekomen met een reden. Onder hen uitbundig feestende groepjes jongeren, in de
pas lopende zingende ouderen en stelletjes die zware rugzakken torsten. Maar ook veel eenlingen
die – helemaal kapot gelopen – hun doel hadden bereikt. Stuk voor stuk
straalden hun gezicht en lichaamstaal innerlijke rust en tevredenheid uit, iets
waar wij jaloers op werden. Hoe kan een mens die tevredenheid voelen na dagen-, soms wekenlang afzien en lijden? Is dat de ultieme beloning?
De meeste pelgrims kwamen te voet of op de fiets. Er waren
er die de reis op de rug van een paard hadden afgelegd of werden vergezeld door
een hond. Natuurlijk liepen er ook pelgrims zoals wij: mensen die om de één of andere reden niet
die fysiek zware wandeltocht kunnen maken en daarom noodgedwongen met de auto de eeuwenoude
routes volgen naar het beroemde pelgrimsoord.
Die ochtend was het stil en sereen op dat plein. Zodra de
kerk open was zijn we naar de buste van Sint Jacobus gelopen, hebben hem omhelsd en stilletjes
gevraagd alle slachtoffers van het neergeschoten vliegtuig onder zijn hoede te
nemen en de nabestaanden te steunen. We hebben een aantal elektronische kaarsen - echte mogen niet vanwege brandgevaar -
aangestoken voor mensen in onze omgeving die extra kracht, steun en troost
verdienen. Zo ook voor alle betrokkenen
bij die vliegramp.
We zijn nog steeds gelovig, maar scharen ons niet altijd
achter de regels die de leiders van het geloof ons opleggen, dagelijks bidden
en wekelijks kerkbezoek behoort niet tot onze standaard bezigheden. Toch deed
het bewust stilstaan bij de ramp met de MA17 ons goed.
In Santiago hebben we de pelgrimsmis bijgewoond waarin een
moment van extra aandacht voor de slachtoffers van de vliegramp gepland was. Na
de troostende woorden van de plaatselijke bisschop viel er een doodse stilte in
de kathedraal, slechts onderbroken door het geluid van het aan dikke touwen
zwierende, 60 kg zware zilveren vat dat boven onze hoofden de bedwelmende
heilige lucht van wierook verspreide en ons zegende.
De spanning, het verdriet, de onmacht en ook de kwaadheid
over het uit de lucht schieten van zoveel onschuldige mannen, vrouwen en kinderen was
letterlijk te voelen bij iedereen die op dat moment in die kathedraal aanwezig
was. Zelfs de Russisch sprekenden – even
eerder gemeden en kwaad aangekeken om hun luidruchtige aanwezigheid – bonden in en bogen berouwvol het hoofd.
Terugkijkend bleken die uren in Santiago de Compostella de
meest indrukwekkende van onze vakantie te zijn. We hebben veel gezien en
meegemaakt tijdens onze reis: prachtige streken doorkruist, op zonnige stranden
gelegen, indrukwekkende bergketens beklommen en interessante mensen ontmoet. We
hebben ons ondergedompeld in weken waarin we veel over de mens hebben geleerd
en lichamelijk en geestelijk zijn uitgerust.
Toch zullen we in de toekomst nog vaak terugdenken aan deze vakantie
die door ons als een soort pelgrimstocht werd gezien maar die een extra lading
kreeg door een vlucht naar het oneindige van zoveel onschuldige medemensen.